Odszkodowania za błędy medyczne

Kto może ubiegać się o odszkodowanie za błąd medyczny?

Aby móc ubiegać się o odszkodowanie za błąd medyczny, muszą zostać spełnione następujące warunki:

• postępowanie personelu medycznego musi zostać zakwalifikowane jako błąd medyczny lub zdarzenie medyczne
• poszkodowany musi doznać uszczerbku na zdrowiu lub musi dojść do śmierci poszkodowanego
• uszczerbek na zdrowiu lub śmierć poszkodowanego musi być skutkiem błędu medycznego

Aby móc ubiegać się o odszkodowanie za błąd lekarski należy udowodnić, że doszło do popełnienia błędu medycznego i że ów błąd poskutkował utratą zdrowia lub życia. Nie ma bowiem możliwości uzyskania odszkodowania za błąd medyczny, jeśli pacjent w jego konsekwencji nie ucierpiał.

Co to jest błąd medyczny?

W pierwszej kolejności należy rozróżnić dwa pojęcia, które często stosowane są zamiennie. Błąd medyczny może popełnić każdy przedstawiciel zawodu medycznego – lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, stomatolog, technik stomatologiczny czy farmaceuta. Natomiast błąd lekarski jest pojęciem węższym – błędów lekarskich dopuszczają się wyłącznie lekarze. Z kolei najszerszym pojęciem jest zdarzenie medyczne, które dotyczy zarówno przedstawicieli zawodów medycznych, jak i innych pracowników placówki medycznej.

Kodeks cywilny nie definiuje błędu medycznego, jednak taką definicję można znaleźć w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 1. kwietnia 1955 roku. Błędem w sztuce lekarskiej nazwiemy czynność bądź zaniechanie lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodną z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym. Błędem medycznym nazwiemy więc nieumyślne działanie, zaniedbanie lub zaniechanie lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej lub osoby wykonującej inny zawód medyczny, które powodują powstanie szkody u pacjenta.

Ocena błędu medycznego na dzień powstania szkody pacjenta

Należy przy tym podkreślić, że warunkiem, aby móc mówić o błędzie medycznym, jest niezastosowanie się do aktualnej, najnowszej wiedzy medycznej. Oznacza to, że lekarz diagnozujący lub leczący dawną metodą, popełnia błąd medyczny, o ile przyniosła ona szkodę pacjentowi. Jest to również ważna informacja względem toczących się latami procesów sądowych o błędy medyczne. Procesy takie trwają średnio 3 lata, dlatego zawsze należy pamiętać, by dochodząc prawdy, kierować się wiedzą dostępną na dzień, w którym doszło do rzekomego błędu medycznego.

Według orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 01. kwietnia 1955 roku, a także późniejszego orzecznictwa, przy ocenie postępowania personelu medycznego brana jest pod uwagę staranność w diagnozowaniu i leczeniu. Należy więc dowieźć nie tylko, że diagnoza została błędnie postawiona lub leczenie nieprawidłowo przeprowadzone zgodnie ze stanem wiedzy, ale również, że lekarz (lub inny przedstawiciel zawodu medycznego) nie wykazał się należytą starannością.

Kiedy można zgłosić błąd w sztuce lekarskiej?

Poszkodowany pacjent ma 3 lata na zgłoszenie błędu medycznego od momentu, kiedy poznał jego skutki, czyli od chwili, gdy zauważył pogorszenie się stanu zdrowia wskutek popełnionego błędu lekarskiego. Ponadto prawo przewiduje, że powikłania wskutek błędu medycznego mogą pojawić się znacznie później, dlatego pacjent może ubiegać się o odszkodowanie za błąd w sztuce lekarskiej do 3 lat od pojawienia się uszczerbku na zdrowiu, a ten może pojawić się nawet 10 lat po zdarzeniu medycznym. Oznacza to, że jeśli poszkodowany podupadnie na zdrowiu dopiero 10 lat po błędnej diagnozie czy błędnie przeprowadzonym leczeniu, wciąż ma 3 lata na dochodzenie swoich praw. Warto jednak jak najszybciej zgłosić swoją sprawę, ponieważ pomocne, a nawet konieczne w udowodnieniu błędu medycznego mogą być zeznania świadków. Pamiętać również należy, że sprawy sądowe o odszkodowanie za błąd lekarski trwają kilka lat. Ponadto osoby, które padły ofiarą błędu medycznego w dzieciństwie, mogą dochodzić swoich spraw do 20. roku życia.

Odszkodowania za błędy medyczne – Wojewódzka Komisja do Spraw

Orzekania o Zdarzeniach Medycznych

Jak już wspominaliśmy, sprawy o odszkodowania za błędy medyczne, toczą się w sądach latami. W związku z tym w 2012 roku zmieniono przepisy, dzięki czemu poszkodowany pacjent może zgłosić sprawę do Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych. Ogromną zaletą tej drogi jest znaczne skrócenie czasu postępowania – Komisja ma bowiem 4 miesiące na rozpatrzenie wniosku poszkodowanego i wydanie orzeczenia. W tym czasie wniosek wraz z orzeczeniem zostaje przekazane do konkretnej placówki medycznej, która ma miesiąc na odniesienie się do sprawy – w przypadku braku odpowiedzi uznaje się, że jednostka medyczna przyznaje się do popełnienia błędu lekarskiego. Po uprawomocnieniu się wyroku kierownik placówki przedstawia proponowaną kwotę odszkodowania – jeśli pacjent się z kwotą nie zgadza, może ubiegać się o nią w postępowaniu sądowym. Od orzeczenia Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w przeciągu 30 dni może odwołać się zarówno poszkodowany pacjent, placówka medyczna, jak i ubezpieczyciel. Wniesienie sprawy do Komisji nie przekreśla szansy wniesienia sprawy do sądu.

Krótki czas rozpatrywania wniosku poszkodowanego pacjenta przez Komisję to nie jedyna zaleta takiej drogi postępowania. Inną, równie ważną, jest znacznie niższy koszt. Wnioskodawca, a więc poszkodowany musi uiścić kwotę 200 zł, która w przypadku orzeczenia o błędzie lekarskim, zostanie zwrócona. W przypadku sprawy sądowej są to wyższe kwoty – wpis sądowy wynosi 5% wartości przedmiotu sprawy, ponadto opłacić należy biegłego lekarza.

Są też jednak wady tego rozwiązania – poszkodowany może uzyskać nie więcej niż 100 tysięcy złotych odszkodowania, a sprawę może zgłosić do roku od zaobserwowania skutków błędu medycznego. Jeśli więc uszczerbek na zdrowiu jest znaczący lub w wyniku zdarzenia medycznego doszło do śmierci, poszkodowany lub jego bliscy wnoszą sprawę o odszkodowanie do sądu, gdyż możliwe do uzyskania odszkodowania za błędy medyczne znacznie przewyższają kwotę 100 tysięcy złotych.

Odszkodowanie za błąd medyczny – dokumenty

Do dokumentów, które są potrzebne do udowodnienia błędu medycznego, zaliczamy przede wszystkim dokumentację medyczną – wypis ze szpitala oraz kompletna historia choroby. Najlepiej, by pacjent bezpośrednio po zajściu zdarzenia medycznego zgłosił się do placówki medycznej o udostępnienie całej historii choroby, pamiętając, by pracownik ją wydający, podstemplował kopie i podpisał je, uwierzytelniając udostępniane kopie dokumentacji medycznej(kopia zgodna z oryginałem). Niestety rzeczywistość pozostawia wiele do życzenia i historie choroby bywają niekompletne, a nawet zdarza się, że giną w całości. Dlatego naszych klientów wspieramy na tym etapie przygotowań do procesu, kompletując potrzebną dokumentację medyczną.

W sprawie potrzebne też będą chronologiczne zeznania poszkodowanego. Najlepiej, by jeszcze przed kontaktem z naszą kancelarią, pacjent spisał po kolei, jak przebiegała diagnostyka i leczenie oraz jak ujawniały się skutki błędu medycznego. Dla uzyskania zwrotu z kosztów leczenia, poszkodowany musi także przedstawić wszelkie rachunki i faktury, poświadczające koszty leczenia, rehabilitacji, opieki, dojazdów do lekarzy. Warto także zachować inne dokumenty – rachunki za odbyte kursy i szkolenia zawodowe, jeśli w wyniku uszczerbku na zdrowiu, poszkodowany zmuszony był się przekwalifikować.

Błędy medyczne – rodzaje błędów w sztuce lekarskiej

Błędy medyczne dzielimy ze względu na etap leczenia pacjenta, w którym popełniono błąd:

• błędy diagnostyczne – prawidłowa diagnostyka jest niezwykle ważna w leczeniu każdego pacjenta i często to właśnie zdiagnozowanie choroby jest najtrudniejszym zadaniem lekarzy; błędy diagnostyczne dzielimy na błędy zaniechania i błędy rozumowania; w pierwszym przypadku dochodzi do braku wywiadu lekarskiego lub niestarannie przeprowadzonego wywiadu, błąd zaniechania może polegać również na nieprzeprowadzeniu odpowiednich dla danego przypadku badań diagnostycznych; z kolei błędy rozumowania wynikają z niewłaściwie odczytanych wyników badań, które zostały przeprowadzone w sposób prawidłowy; do błędów diagnostycznych zaliczamy między innymi błędnie podjętą decyzję o porodzie siłami natury, podczas gdy stan zdrowia pacjentki bądź dziecka wskazuje na konieczność przeprowadzenia cesarskiego cięcia
• błędy terapeutyczne – zostają popełniane na etapie leczenia pacjenta; dzielimy je na błędy działania (niewłaściwa terapia, nieprawidłowe dawkowanie leków) oraz na błędy zaniechania (brak konsultacji po operacji); błędy terapeutyczne mogą być konsekwencją błędów diagnostycznych lub występować niezależnie od prawidłowo postawionej diagnozy
• błędy organizacyjne – wynikają z nieprawidłowego zarządzania placówką medyczną (wadliwy sprzęt diagnostyczny); błędy organizacyjne najczęściej popełniane są przez niemedycznych pracowników placówek; o błędach organizacyjnych mówimy między innymi w sytuacji, gdy pacjent zostanie zakażony w szpitalu chorobą zakaźną (np. żółtaczką), a zakażenie wynika to z zaniedbania i niedopilnowania należytych standardów sanitarnych
• błędy techniczne – to najczęściej błędy medyczne, do których dochodzi podczas zabiegu; mogą one wynikać z pomylonych historii choroby i skierowania na zabieg niewłaściwego pacjenta (błąd medyczny ściśle techniczny) lub być błędami przy leczeniu (lege artis), które polegają np. na pozostawieniu narzędzia chirurgicznego w organizmie pacjenta; wynikają one z nieprawidłowo zrealizowanej decyzji lekarza

W niektórych klasyfikacjach obok błędów medycznych wyróżnia się także błędy informacyjne oraz błędy jatrogenne. Błąd jatrogenny polega na podejmowaniu szkodliwych działań wobec pacjenta i tym samym przyczynianiu się do pogorszenia stanu zdrowia. Błędy jatrogenne często wynikają z niewłaściwej komunikacji z pacjentem i nierzetelnym informowaniu pacjenta o stanie zdrowia i przebiegu terapii. Z kolei błąd informacyjny występuje wówczas, gdy lekarz nie dopełni obowiązku informowaniu pacjenta o stanie zdrowia, ale niekoniecznie wskutek tego dochodzi do utraty zdrowia lub życia. Błąd informacyjny może mieć miejsce w sytuacji, gdy w konkretnym przypadku możliwe jest podjęcie kilku rodzajów terapii, a lekarz przedstawia pacjentowi jedną możliwość. Aby jednak móc uzyskać odszkodowanie za błąd informacyjny, musi on skutkować pogorszeniem stanu zdrowia.

Odpowiedzialność za błąd medyczny

W przypadku błędów medycznych mówimy o czterech rodzajach odpowiedzialności. Pierwszą z nich jest odpowiedzialność cywilna lekarza oraz placówki medycznej. Aby można było mówić o odpowiedzialności cywilnej, muszą zaistnieć jednocześnie trzy przesłanki – wina, szkoda oraz związek między winą i szkodą. Najtrudniejszą kwestią jest ustalenie związku pomiędzy winą a szkodą. Warto jednak wiedzieć, że w świetle przepisów prawa związek miedzy winą a szkodą nie musi mieć charakteru pewnego – należy jednak wykazać dużą dozę prawdopodobieństwa związku winy ze szkodą. Ponadto w przypadku błędów medycznych mówimy także o odpowiedzialności zawodowej, pracowniczej oraz o odpowiedzialności karnej.

Kto odpowiada za błędy medyczne?

Wnosząc sprawę o odszkodowania za błąd medyczny, można skarżyć szpital bądź inną placówkę, ubezpieczyciela oraz w nielicznych przypadkach lekarza. Każda sprawa jest inna, a tylko prawidłowo złożony pozew daje szansę, by uzyskać odszkodowanie za błąd medyczny. Lekarz zatrudniony w oparciu o umowę o pracę nie ponosi odpowiedzialności cywilnej za popełnione błędy medyczne. Odpowiada za nie placówka, która zatrudnia lekarza, a lekarz staje się w sprawie jedynie świadkiem i ponosi wyłącznie odpowiedzialność pracowniczą. Z kolei lekarz zatrudniony w oparciu o kontrakt będzie odpowiadał w charakterze oskarżonego – wówczas pozew należy złożyć również przeciw szpitalowi.

Dodatkowo odpowiedzialność za błędy lekarskie ponosi ubezpieczyciel placówki. W sytuacji, gdy lekarz zatrudniony był na umowę o pracę, odpowiedzialność ponosi placówka oraz ubezpieczyciel placówki. Gdy lekarz pracował na kontrakcie odpowiedzialność ponoszą aż cztery podmioty – placówka medyczna i jej ubezpieczyciel oraz lekarz i jego ubezpieczyciel.

Odszkodowanie za błąd medyczny – pomoc prawna

Aby skutecznie starać się o odszkodowanie za błędy lekarskie, należy zebrać kompletną dokumentację medyczną, opinię biegłego lub opinie biegłych, zeznania świadków, a także skrupulatnie przygotować pozew sądowy. Dlatego w tak ważnej sprawie warto zaufać profesjonalistom. Powierz nam swoją sprawę, a odciążymy Cię w wielu formalnościach, przede wszystkim zaś dopilnujemy, by w sądzie zostały przedstawione wszystkie możliwe dowody na winę lekarza bądź szpitala, a także dowiedziemy związku pomiędzy winą a uszczerbkiem na zdrowiu. Do skorzystania z naszych usług zachęcamy także rodziny osób, którzy w wyniku błędu medycznego stracili bliskich. Wierzymy, że dowiedzenie błędu lekarskiego może nie tylko zmniejszyć ból osób poszkodowanych, ale także uchronić innych pacjentów przed podobnym zdarzeniem.

Potrzebna ci pomoc?